Jazda po alkoholu lub po zażyciu środka odurzającego jest, opisanym przez artykuł 178a Kodeksu Karnego, czynem karalnym. Wszelkie substancje psychoaktywne znacząco wpływają na organizm człowieka, powodując zaburzenia percepcji, koordynacji ruchowej i koncentracji. Uniemożliwia to prowadzenie maszyn i stwarza zagrożenie w ruchu lądowym, powietrznym albo wodnym. Kwestia kwalifikacji czynu zabronionego, jakim jest poruszanie się pojazdem pod wpływem alkoholu lub narkotyków, jest zależna od wielu aspektów, warunkuje też orzeczenie sądu co do wysokości kary.
Art 178a – Kwalifikacja czynu jako wykroczenie lub przestępstwo
Kwestia kwalifikacji czynu w przypadku prowadzenia pojazdów mechanicznych po alkoholu jest wprost regulowana przepisami. W przypadku, gdy kierowca znajduje się w stanie po użyciu alkoholu, dochodzi do wykroczenia określonego w artykule 87 Kodeksu Wykroczeń. Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy stężenie alkoholu we krwi wynosi między 0,2 a 0,5 promila lub jego obecność w wydychanym powietrzu to od 0,1 do 0,25 mg alkoholu na 1 dm3. Stan nietrzeźwości, który powoduje zakwalifikowanie popełnionego czynu jako przestępstwo, następuje, gdy wymienione wcześniej granice są przekroczone, tj. stężenie alkoholu we krwi wynosi więcej 0,5 promila lub obecność alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza to ponad 0,25 mg.
Nieco inaczej wygląda kwalifikacja czynu popełnionego pod wpływem innych substancji psychoaktywnych niż alkohol. Przepisy nie warunkują bowiem wyraźnej granicy, kiedy czyn uznany powinien zostać za wykroczenie, a kiedy za przestępstwo. Dużo zależy więc od interpretacji sprawności psychosomatycznej prowadzącego pojazd. Przyjmuje się jednak, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, że w celu kwalifikacji czynu konieczna jest każdorazowa ocena wpływu danego środka na percepcję i koordynację kierowcy, podobnie, jak ma to miejsce w przypadku jazdy po alkoholu.
Jakie konsekwencje grożą kierowcy za naruszenie art. 178a § 1 Kodeksu Karnego?
Po zakwalifikowaniu czynu karalnego jako przestępstwo, sprawcy grozi kara ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 2. Mówi o tym artykuł 178a § 1 Kodeksu Karnego. Sąd orzeka również, na okres nie krótszy niż 3 lata, zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. W przypadku wykroczenia kary są łagodniejsze. Według Kodeksu Wykroczeń prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu lub środka odurzającego zagrożone jest karą aresztu, lub grzywny do 5000 zł, a także zakazem prowadzenia pojazdów, na okres od 6 miesięcy do 3 lat.
Z bardziej poważnymi konsekwencjami prawnymi, powinny liczyć się osoby, które dopuściły się naruszenia artykułu 178a § 1 KK, mimo wcześniejszego, prawomocnego skazania za takie samo lub podobne przestępstwo. Mówi o tym paragraf 4, tego samego artykułu. W takim przypadku zakaz prowadzenia pojazdów maszynowych jest dożywotni, a sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Warunkowe umorzenie postępowania – czy jest możliwe?
Popełnienie czynu karalnego, określonego w artykule 178a KK, nie zawsze jednak jest równoznaczne ze skazaniem. Ze względu na to, że karalność nie przekracza 5 lat pozbawienia wolności, sprawca może ubiegać się o warunkowe umorzenie postępowania karnego. W takim przypadku należy jednak pamiętać o kilku ważnych aspektach. Kierowca przede wszystkim nie może być wcześniej karany za przestępstwo umyślne. Musi też zapewnić swoją postawą i warunkami życiowymi, że będzie przestrzegał porządku prawnego, nawet po umorzeniu postępowania. Duży wpływ ma też stopień szkodliwości społecznej czynu i rozmiar winy oraz interpretacja okoliczności dokonania czynu. Właściwe przedstawienie okoliczności sprawy i pokorna postawa samego sprawcy mogą przełożyć się na korzystniejszy wyrok lub nawet umorzenie postępowania. Dlatego też, przy tego typu sprawach, warto poradzić się profesjonalnego adwokata, który ze względu na doświadczenie i wiedzę, może właściwie poprowadzić sprawę.
