Art. 278. kk – Kradzież

Któż z nas w sposób bezpośredni lub pośredni się z nią nie spotkał. Jest to jedno z najczęściej popełnianych przestępstw. Przestępstwo Kradzieży oprócz podstawowego typu posiada jednak wiele różnych odmian o niższej lub wyższej karalności. O czym dowiedziałbyś się o przestępstwie kradzieży będąc na poradzie u adwokata lub radcy prawnego?

Kradzież (art. 278) – Przestępstwa przeciwko mieniu

Podstawowy typ przestępstwa został unormowany w art. 278 § 1 kodeksu karnego. Zgodnie z nim, kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W swej budowie nie jest to zbyt skomplikowany przepis, jednak nawet tutaj trzeba omówić parę kwestii, które zostały poruszone przez orzecznictwo i doktrynę. Istotnymi elementami tego przestępstwa są:

• zabór rzeczy
• w celu przywłaszczenie
• cudzej rzeczy
• rzeczy wyłącznie ruchomej

W orzecznictwie podkreśla się, że rzecz zabrana nie może być rzeczą osoby zabierającej. Przekładając to na rzeczywistość, jeśli odbieramy od kogoś rzecz, której jesteśmy właścicielami, to nie popełniamy przestępstwa. Jednakże gdy rzecz jest tylko współwłasnością, to w świetle powyższego przepisu również traktuje się jako rzecz cudzą. Oznacza to, że można popełnić kradzież rzeczy, gdy jesteśmy jej współwłaścicielem. Dotyczy to również rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków.

Przedmiotem kradzieży może być tylko rzecz ruchoma. Takie uregulowanie wyłącza możliwość kradzieży nieruchomości. Ponadto rzecz musi mieć jakąkolwiek wartość majątkową wyrażoną w pieniądzu. Mimo, że zwierze nie jest rzeczą, to stosuje się do nich przepisy o prawie rzeczowy. Skutkuje to tym, że mogą one być przedmiotem kradzieży.

Zabór jest to pozbawienie władztwa nad rzeczą. Musi być ono dokonane bez zgody osoby władającej. Jeśli osoba początkowo zgodziła się na przejecie rzeczy przez sprawcę, to nie popełnia on przestępstwa kradzieży.

§ 2 omawianego art. przewiduje przestępstwo kradzieży programu komputerowego. W przypadku tego typu kradzieży największym problemem dla twórców oprogramowania była fakt, że programu nie można było zakwalifikować jako rzeczy, ze względu na jego niematerialny charakter. Ustawodawca chcąc uregulować tę kwestię wprowadził zakaz kradzieży programu, który można zaliczyć do przestępstw mających przeciwdziałać piractwu. Warto zauważyć, że w prawie polskim co do zasady karane jest głównie rozpowszechnianie cudzych utworów(do których zalicza się również programy komputerowe), lecz nie ma odpowiedzialności karnej(co do zasady) za ściągniecie np. muzyki czy filmów. W przypadku programów komputerowych karalne jest nie tylko dalsze rozpowszechnianie, ale już nawet ściągniecie programu komputerowego.

Podobną regulację zastosowano do energii elektrycznej oraz kart płatniczych. W pierwszym przypadku, prawo cywilne nie uznaje energii za rzecz. W sytuacji nierozszerzenia karalności o tę kategorię, nie można by ścigać osób, które podłączają się pod sieci elektryczne, korzystając z darmowej energii. W przypadku kart płatniczych, sama karta nie posiada dużej wartości. W najlepszym wypadku taki czyn traktowany byłby jako wykroczenie.

Za wszystkie powyższe czyny sprawcy grozi od 3 miesięcy pozbawienia wolności do lat 5. Jeśli sprawca uznał, że czyn miał mniejszą wagę, to za ten czyn grozi kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 1 roku.
Co do zasady przestępstwo to jest ścigane z urzędu. Oznacza to, że organy mają obowiązek prowadzić postępowanie, nawet w sytuacji, gdy osoba pokrzywdzona tego nie chce. Jednakże, jeśli sprawcą jest osoba osoba najbliższa dla pokrzywdzonego, to do ścigania takiego czynu konieczny jest wniosek o ściganie złożony przez pokrzywdzonego.

Ostatnią rzeczą, o której chciałbym wspomnieć jest dolna granica wartości kradzieży. Otóż zgodnie z art. 119 § 1 kodeksu wykroczeń odpowiada za popełnienie wykroczenia, kto kradnie rzecz ruchomą, jeśli jej wartość nie przekracza ¼ minimalnego wynagrodzenia. W 2018 roku jest to 2100 zł. Oznacza to, że kradzież do wartości 525 zł jest jedynie wykroczeniem, a nie przestępstwem.

¹Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553).
²Olszewski R., Osaczony z każdej strony, czyli słow kilka o stalkingu, https://artelis.pl/artykuly/61715/Osaczony-z-kazdej-strony-czyli-slow-kilka-o-stalkingu, dostęp 17.01.2018 r.
³https://www2.gov.bc.ca/assets/gov/law-crime-and-justice/criminal-justice/bc-criminal-justice-system/if-victim/publications/hsh-english-stalking.pdf, dostęp 17.01.2018 r.
⁴Ziarek M., Cyberstalking-prześladowcy w internecie, https://www.securelist.pl/analysis/6064,cyberstalking_przesladowcy_w_internecie.html, dostęp 17.01.2018 r.
⁵Skarżyńska-Sernaglia J., Stalking w Polsce – występowanie i charakterystyka zjawiska, http://psychologia.net.pl/artykul.php?level=415 , dostęp 17.01.2018 r.
⁶Kozłowska E., Niepoczytalność i ograniczona poczytalność (art. 31), http://www.infor.pl/prawo/kodeks-karny/wylaczenie-odpowiedzialnosci-karnej/221935,Niepoczytalnosc-i-ograniczona-poczytalnosc-art-31.html, dostęp 15.01.2018 r.
⁷Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553).