Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, posiadanie nawet najmniejszej ilości środków odurzających bądź substancji psychotropowych jest przestępstwem. W wielu przypadkach okazuje się, że narkotyki, które zostały skonfiskowane zatrzymanemu, przeznaczone były wyłącznie na jego własny użytek, a ich ilość nie była znaczna.
Zgodnie z art. 62 ust. 1 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (upn), „kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”. W razie skazania za przestępstwo określone w art. 62 albo w razie umorzenia lub warunkowego umorzenia postępowania karnego sąd orzeka również przepadek środka odurzającego lub substancji psychotropowej, nawet w przypadku, gdy nie był własnością sprawcy. Wobec skazanego za posiadanie narkotyków sąd może również orzec nawiązkę w wysokości do 50 tys. złotych na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii, chyba że jest on osobą uzależnioną.
Posiadanie niewielkiej ilości narkotyków
Posiadanie narkotyków w niewielkiej ilości wyłącznie na własny użytek może być uznane przez sąd za tzw. wypadek mniejszej wagi, o którym mowa w art. 62 ust. 3 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Według art. 62 ust. 3 upn, „w wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.
W myśl art. 62a upn, postępowanie w sprawie o posiadanie narkotyków można umorzyć również przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia, jeżeli orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości. Aby można było umorzyć postępowanie na podstawie art. 62a upn, przedmiotem czynu musi być niewielka ilość środka odurzającego przeznaczona wyłącznie na użytek własny sprawcy.
Podsumowując, prokurator może umorzyć postępowanie w sprawie o posiadanie narkotyków jeszcze przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia. Aby podejrzany mógł skorzystać z dobrodziejstwa określonego w art. 62a upn, powinien spełnić łącznie następujące warunki: posiadana przez sprawcę ilość narkotyków jest nieznaczna, posiadane przez sprawcę środki odurzające są przeznaczone na własny użytek sprawcy, a orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości.
