Stalking – Art 190a kk – Adwokat

Uporczywe nękanie (stalking), czyli o przestępstwie z art. 190a k.k.

Przestępstwo określone w art. 190a § 1 k.k. popełnia ten, kto uporczywie nęka inną osobę bądź wzbudza w niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza prywatność tej osoby lub osoby jej najbliższej. Za uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej (stalking) grozi kara pozbawienia wolności do lat 3. W przypadku, gdy skutkiem wyżej opisanego przestępstwa jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, kara grożąca sprawcy jest znacznie surowsza. Sprawcy grozi bowiem od roku do 10 lat pozbawienia wolności. Podobnie jak groźba karalna, stalking jest przestępstwem wnioskowym – jego ściganie nie nastąpi, jeżeli pokrzywdzony nie złoży stosownego wniosku. Przestępstwa określone w art. 190a k.k. są przestępstwami przeciwko wolności człowieka, co oznacza, że zgodnie z art. 41a § 1 k.k., sąd może dodatkowo orzec wobec sprawcy środek karny w postaci zakazu kontaktowania się z określonymi osobami lub zbliżania się do określonych osób¹.

Michael Zone, amerykański lekarz psychiatra, wyróżnił cztery kategorie osób będących sprawcami uporczywego nękania. Pierwszą z nich jest stalker z tendencją do obsesji, w tym przypadku jest to były małżonek lub partner, niemogący pogodzić się z rozstaniem. Ten typ stalkera jest najpowszechniejszy, a prześladowanie ofiary może być (choć nie musi) w tym przypadku kontynuacją przemocy domowej. Kolejnym typem stalkera jest stalker obsesyjnie zakochany, idealizujący obiekt uczuć. Ofiarą jest zazwyczaj osoba znana sprawcy jedynie z mediów. Bardzo rzadko występującym typem stalkera jest stalker-erotoman, który ma złudzenie, że łączy go z ofiarą silna więź emocjonalna i fizyczna. Istnieje również tzw. „stalker z syndromem fałszywej wiktymizacji”. W tym przypadku to sprawca stalkingu składa doniesienia do prokuratury (lub na policję) dotyczące stalkingu i uważa się za ofiarę. Jego celem jest chęć zwrócenia na siebie uwagi otoczenia². O stalkingu można mówić, jeżeli sprawca szpieguje ofiarę, podąża za nią, zbiera dotyczące jej informacje z różnych źródeł lub podejmuje wszelkie próby kontaktu z nią (np. telefony, również w porze nocnej), którego ofiara zdecydowanie sobie nie życzy. Zdarza się również, że sprawca wręcza ofierze niechciane prezenty lub niszczy jej własność. Swoim zachowaniem stalker powoduje u ofiary niepokój i obawę o jej bezpieczeństwo lub bezpieczeństwo osoby jej bliskiej³.ie z art. 190a kk, za uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej i tym samym wzbudzanie w niej uzasadnionego okolicznościami poczucia zagrożenia lub naruszenie jej prywatności, grozi kara do 3 lat więzienia. Stalkowaniem może być np. natrętne telefonowanie, nękanie smsami lub mailami albo nachodzenie ofiary w jej domu lub w jej pracy. Jeżeli popełniłeś przestępstwo z art. 190a kk, skontaktuj się z nami już teraz! Adwokat lub radca prawny pomoże Ci bronić Twoich praw przed sądem. Zadzwoń do nas również wtedy, gdy jesteś nękany przez inną osobę. Dzięki naszej pomocy łatwiej Ci będzie bronić swoich praw w postępowaniu sądowym.

Art. 190 kk reguluje sytuację, w której jedna osoba grozi drugiej osobie lub osobie jej najbliższej popełnieniem przestępstwa na jej szkodę, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona. Kary, jakie sąd może wymierzyć za groźby karalne z art. 190 kk to grzywna, kara ograniczenia wolności lub kara pozbawienia wolności do 2 lat. Jeżeli chcesz, aby sąd wydał korzystny dla Ciebie wyrok, skontaktuj się z nami. Możesz liczyć na wysokiej jakości opiekę prawną. Adwokat lub radca prawny z wieloletnim doświadczeniem pomoże Ci bronić Twoich praw. Jeżeli natomiast to Ty jesteś osobą, do której kierowane są groźby karalne, nie zwlekaj i skontaktuj się z nami. Zespół adwokatów i radców prawnych, którym zaufało już wiele osób, pomoże Ci skutecznie bronić Twoich praw.

Wraz z rozwojem technologii informacyjnych, zwłaszcza Internetu, coraz częściej można usłyszeć o przypadkach tzw. cyberstalkingu, czyli odmianie stalkingu, w której sprawca wykorzystuje Internet do nękania innej osoby. Cyberstalking to nie tylko uporczywe wysyłanie maili czy wiadomości na portalach społecznościowych. Może to być również łamanie i zmienianie haseł dostępu do skrzynki mailowej czy konta bankowego w celu uzyskania jak największej ilości informacji o ofierze. Uzyskane dane (szczególnie wizerunek) sprawca może wykorzystać np. do szantażowania ofiary lub do skompromitowania jej. Dla organów ścigania bardzo ważne są zostawiane przez cyberstalkera ślady, takie jak jego adres IP, logi czy archiwum wiadomości, dzięki którym łatwiej jest im ustalić sprawcę nękania i pociągnąć go do odpowiedzialności karnej⁴.
Często zdarza się, że stalkerami są osoby cierpiące z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innych zaburzeń psychicznych. Stalkerami mogą być zarówno osoby cierpiące z powodu zaburzeń psychotycznych (u takich osób występują takie schorzenia jak np. schizofrenia), jak i niepsychotycznych (chodzi tu o zaburzenia takie jak osobowość typu borderline, narcystyczne zaburzenia osobowości, zaburzenia adaptacji itp.). W przypadku osób cierpiących na rozmaite zaburzenia psychiczne przyczyną zachowań uznawanych za stalking może być np. strach przed odrzuceniem lub obsesja na punkcie ofiary⁵. Jako inne zaburzenia psychiczne (niebędące chorobą psychiczną czy upośledzeniem umysłowym) można rozumieć np. stan silnego wzburzenia spowodowany okolicznościami⁶. Zgodnie z art. 31 § 1 k.k., sprawca nie popełnia przestępstwa, jeżeli w wyniku choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych nie był w stanie pokierować swoim postępowaniem czy zrozumieć znaczenia swojego czynu. Jeżeli poczytalność sprawcy była ograniczona w znacznym stopniu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary (art. 31 § 2 k.k.). niniejszych przepisów nie stosuje sięw przypadku, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć⁷. Ten, kto prześladuje inną osobę, znajdując się pod wpływem alkoholu bądź środków odurzających, nie uniknie więc odpowiedzialności karnej.

¹Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553).
²Olszewski R., Osaczony z każdej strony, czyli słow kilka o stalkingu, https://artelis.pl/artykuly/61715/Osaczony-z-kazdej-strony-czyli-slow-kilka-o-stalkingu, dostęp 17.01.2018 r.
³https://www2.gov.bc.ca/assets/gov/law-crime-and-justice/criminal-justice/bc-criminal-justice-system/if-victim/publications/hsh-english-stalking.pdf, dostęp 17.01.2018 r.
⁴Ziarek M., Cyberstalking-prześladowcy w internecie, https://www.securelist.pl/analysis/6064,cyberstalking_przesladowcy_w_internecie.html, dostęp 17.01.2018 r.
⁵Skarżyńska-Sernaglia J., Stalking w Polsce – występowanie i charakterystyka zjawiska, http://psychologia.net.pl/artykul.php?level=415 , dostęp 17.01.2018 r.
⁶Kozłowska E., Niepoczytalność i ograniczona poczytalność (art. 31), http://www.infor.pl/prawo/kodeks-karny/wylaczenie-odpowiedzialnosci-karnej/221935,Niepoczytalnosc-i-ograniczona-poczytalnosc-art-31.html, dostęp 15.01.2018 r.
⁷Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553).